Lityum yer kabuğunda bulunma sıklığı bakımından 25.sırada yer almaktadır. Üretimi ağırlıklı olarak pegmatitler, sedimanter kayaçlar ve tuzlu su rezervuarlarından gerçekleştirilmektedir. Doğada 150’den fazla lityum mineralinin varlığı bilinmesine rağmen çok az bir kısmı ticari olarak değerlendirilebilmektedir.
Krom, bakır ve diğer demir dışı metallerle birleşerek özel kullanımlı alaşımlar üretilmektedir ve sentetik vitamin üretiminde de kullanılmaktadır. En önemli kullanımı potansiyel olarak nükleer enerji alanı olmaktadır. Doğal izotop yapısı gereği lityum 6’nın füzyon patlama özelliği vardır, atomik yakıt değerindedir. Lityum 6 nükleer radyasyona karşı da koruyucu tabaka olabilmektedir. Oldukça hafif ağırlığa sahiptir ve hafif ağırlıktaki lityum metali, roket ve askeri amaçlı mühimmat içinde kullanılabilmektedir.
Doğrudan cam ve seramik endüstrisinde kullanılabilmektedir. Lepidolit camın ergimesini düşürerek viskozitesini artırır ve çalışabilirliğini iyileştirir, kırılganlığını düşürür. Spodümen ve petalit seramik karışımına direkt katılabilmektedir.
Geniş olarak endüstride kullanılmaktadır. En önemli iki bileşiği karbonat ve hidroksit şeklindedir. Lityum karbonat, cam ve seramik zırh işleminde kullanılmaktadır. Yüksek parlaklık, dayanıklılık sağlayarak, kimyasal mukavemeti artırmaktadır. Lityum hidroksit monohidrat hayvansal yağlarla reaksiyona sokularak lityumlu gres yağı üretilebilmektedir. Üretilen bu gres, yağın kalıcı özelliği ile suya ve ısıya karşı direncini artırarak askeri ve endüstriyel kullanım değerini yükseltmektedir. Lityum klorit klima ve endüstriyel kurutucularda, kuru pil bataryalarında ve kaynak, pirinç kaynaklarında kullanılmaktadır. Lityum hidroksit alkali bataryalarda kullanılmaktadır. Lityum ayrıca diğer tuzlarla birlikte tıp, kozmetik, boya, waks ve diğer birçok endüstriyel üründe kullanılmaktadır.
Yazının devamında Lityum Rezervleri, Üretimi ve Pazar Durumu ele alınmış olup yazının tamamına linkten ulaşabilirsiniz.
(Bu yazı MTA Genel Müdürlüğü, Fizibilite Etütleri Daire Başkanlığı’ndan alınmıştır.)